środa, 3 grudnia 2014

List do Kolosan (I)

Wprowadzenie
Po omówieniu tzw. Listów wielkich (Listy do Koryntian, List do Rzymian oraz List do Galatów) przejdziemy teraz do zaprezentowania kolejnego zbioru w ramach Corpus Paulinum, czyli listów przypisywanych osobie św. Pawła. Są to tzw. Listy więzienne: List do Filipian (Flp), List do Kolosan (Kol), List do Filemona (Flm) oraz List do Efezjan (Ef). W nich wszystkich znajdują się pojedyncze lub wielokrotne wzmianki o uwięzieniu św. Pawła, stąd taki jest też tytuł tego zbioru.

czwartek, 25 września 2014

List do Rzymian (IV)

3. Sytuacja Izraela (9,1 — 11,36)
Ostatni, trzeci i zarazem najdłuższy blok listu dotyczący kwestii zbawienia człowieka, Paweł poświęca miejscu swego Narodu w nowej rzeczywistości zbawczej. Znajdujemy tutaj aż 37 cytatów ze Starego Testamentu. Apostoł rozpoczyna swą myśl od wyliczenia sześciu „przywilejów” Izraela, którymi Bóg wyróżnił ten naród: „przybrane synostwo i chwała, i przymierza, i nadanie Prawa, i służba Boża, i obietnice”.

List do Rzymian (III)

  1. Prolog (1,1-15)
    List rozpoczyna się krótkim wstępem, w którym Paweł przedstawia siebie jako apostoła Jezusa, powołanego do głoszenia Jego Ewangelii. Wyraźnie wskazuje na dwoistość natury Jezusa, który według ciała jest z rodu Dawida i z Narodu Wybranego, natomiast według Ducha — „pełnym mocy” Synem Bożym.

wtorek, 1 lipca 2014

List do Rzymian (II)

Adresaci
Odbiorcami listu są „wszyscy, którzy mieszkają w Rzymie — umiłowani przez Boga, wybrani i święci” (1,7.15). Innymi słowy: są to członkowie wspólnoty lokalnego Kościoła. Jak widać, Paweł nie kieruje swych słów do osób jeszcze niewierzących w Chrystusa, jego pismo (podobnie zresztą jak wszystkie inne w Nowym Testamencie) nie ma charakteru „ulotki propagandowej”, ale jest pismem „do użytku wewnętrznego Kościoła”.

List do Rzymian (I)

Wprowadzenie
Kolejnym chronologicznie (po listach do Koryntian) pismem św. Pawła jest List do Rzymian. Należy on wraz z trzema innymi tekstami (1-2Kor i Ga) do zasadniczego trzonu piśmiennictwa Apostoła Narodów i jest podobnie jak one pismem autentycznym, czyli proto-Pawłowym.

poniedziałek, 26 maja 2014

Drugi List do Koryntian (II)

Treść 2Kor
W niniejszym artykule pragnę przedstawić pokrótce najistotniejsze myśli i tematy nauczania Pawłowego w jego drugim (kanonicznym) liście skierowanym do wspólnoty w Koryncie. Postarajmy się z uwagą wsłuchać przede wszystkim w słowa samego Apostoła Pawła.

wtorek, 22 kwietnia 2014

Drugi List do Koryntian (I)

Autor
Pawłowe autorstwo tego listu nie budzi większych zastrzeżeń wśród egzegetów, może za wyjątkiem fragmentu 6,14 — 7,1, określanego niekiedy jako „wstawka redakcyjna”.
Adresaci
List jest skierowany do tej samej gminy chrześcijańskiej, co 1Kor, wraz „ze wszystkimi świętymi, jacy są w całej Achai” (1,1). Termin „Achaia” pierwotnie określał północną część Peloponezu nad Zatoką Koryncką. W II w. p.n.e. stała się ona częścią rozległego Imperium Rzymskiego, a w roku 26 p.n.e. została przekształcona w rzymską prowincję Achaję z siedzibą prokonsula w Koryncie.

poniedziałek, 14 kwietnia 2014

O zwojach i kodeksach biblijnych (I)

Materiały pisarskie
W starożytności pisano na tabliczkach glinianych, na kamieniu, kościach, drewnie lub skórze, wykorzystywano również pobite gliniane garnki, aby na ich skorupach (zwanych ostraka) notować różne informacje. Najczęściej jednak pisano na papirusie lub pergaminie. Na tych dwu ostatnich materiałach zapisane są wszystkie manuskrypty Nowego Testamentu.

poniedziałek, 7 kwietnia 2014

O powołaniu w Biblii

„Pójdź za mną!”, czyli po grecku akolūthei moi. Słowa, którymi Jezus przywoływał do siebie różnych ludzi, aby szli za Nim i stali się Jego uczniami, przeżywając najbardziej pasjonującą przygodę swojego życia. Te słowa usłyszeli nie tylko Apostołowie. W czasach Starego Testamentu Jahwe, Bóg Izraela, wzywał podobnymi słowami wybrane przezeń osoby, aby szły i w Jego imieniu prowadziły i formowały naród (podobnie jak Mojżesz), czy też napominały go, kiedy schodził na złe drogi (jak prorocy Izajasz czy Jeremiasz).

poniedziałek, 31 marca 2014

Pierwszy List do Koryntian (II)

Wstępne cztery rozdziały Pierwszego Listu do Koryntian dotyczą braku jedności we wspólnocie, o czym Paweł dowiaduje się za pośrednictwem „ludzi Chloē” (1,11). Dwa terminy greckie wyznaczają niejako tematykę tej części: schismata (1,10), czyli „podziały”, oraz erides (1,11), czyli „spory”. Oscylują one wokół kwestii autorytetu apostolskiego Pawła, Piotra i Apollosa. Paweł wyraźnie wskazuje na Chrystusa jako jedyny fundament, który został już położony i poza którym nie można położyć innego (3,11). Tylko On daje wzrost ziarnu głoszonego słowa, natomiast Paweł czy Apollos są jedynie sługami, którzy „sieją” słowo czy też je „podlewają” (3,6n).

poniedziałek, 24 lutego 2014

Pierwszy List do Koryntian (I)

Autor 1Kor
W sprawie autorstwa Pierwszego Listu do Koryntian panowało dotychczas i panuje nadal powszechne wśród teologów przekonanie o Pawłowym jego pochodzeniu, które zasadniczo nigdy w historii nie było poważnie kwestionowane. Zarówno bowiem tzw. świadectwa wewnętrzne, jak i zewnętrzne listu wyraźnie wskazują na osobę św. Pawła.

czwartek, 23 stycznia 2014

Listy do Koryntian (wstęp)

Korynt — miasto kontrastów
Korynt ze względu na swoje położenie geograficzne (u zwężenia Półwyspu Peloponeskiego w południowej Grecji) spełniał ważną funkcję strategiczną i handlową. Kontrolował ruch między Italią a rzymską prowincją zwaną Azją Prokonsularną, dysponując aż dwoma portami morskimi: pierwszy, bardziej znany, to Kenchry (8 km na wschód), a drugi to Lechaeum (2 km na północ). Transport między portami i miastem ułatwiała brukowana droga zbudowana już w VI w. p.n.e.

poniedziałek, 20 stycznia 2014

Refleksje z pielgrzymiego szlaku (o abp. St. Szymeckim). Ziemia Święta 2000

W dniach od 15 do 22 marca Roku Jubileuszowego A.D. 2000 odbyła się Narodowa Pielgrzymka Polaków do Ziemi Świętej. Uczestniczyło w niej ok. 700 rodaków z Polski i zza granicy, podzielonych na kilkanaście mniejszych grup. Jedną z nich, tzw. grupę VIII, stanowili pielgrzymi z trzech rejonów Polski: 9 osób z Diecezji Sandomierskiej, 18 osób z Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej (w tym 3 księży) oraz 17 osób z Archidiecezji Białostockiej. Łącznie 44 osoby. Grupie białostockiej, w której było aż 12 kapłanów, przewodził ks. Arcybiskup Stanisław Szymecki, ówczesny ordynariusz Archidiecezji.

niedziela, 19 stycznia 2014

Jonaszowe dylematy. Refleksje na temat Księgi Jonasza.

Wstęp
Bardzo interesującym i wręcz prowokacyjnym pismem Starego Testamentu jest niewielka Księga Jonasza. Jakkolwiek należy ona do zbioru ksiąg prorockich w ramach tzw. Dwunastu Proroków Mniejszych, to jednak z przepowiadaniem i stylem tych ksiąg niewiele ma wspólnego. Należy ją raczej zaliczyć do ksiąg dydaktycznych, celem jej bowiem jest przekazanie pewnych prawd o treści wybitnie pouczającej, a wartki przebieg akcji sprawia, że czyta się ją jak porywające opowiadanie.


poniedziałek, 6 stycznia 2014

List do Filipian (II)

Struktura listu
Wątpliwości co do Pawłowego autorstwa budzi zwrot w 1,1b: syn episkopois, „wraz z biskupami”, co interpretuje się jako późniejszą interpolację ze względu na “urząd biskupa”. Być może we wspólnotach hellenistycznych wyróżniano biskupów i diakonów, a we wspólnotach judaistycznych - apostołów i prezbiterów.