Tematem niniejszego referatu są biblijne relektury Protoewangelii. Na wstępie wypadałoby zatem wyjaśnić pojęcia wykorzystane w tytule. Protoewangelią, czyli inaczej - pierwszą dobrą nowiną, nazywamy tekst Rdz 3,15: «wprowadzam wrogość pomiędzy ciebie a niewiastę, pomiędzy potomstwo twoje a potomstwo jej. Ono zmiażdży ci głowę, a ty zmiażdżysz mu piętę».
czwartek, 19 grudnia 2013
The Term ‘archiereus’ in the last four books of Josephus Flavius’ The Antiquities of the Jews (17-20)
The term archiereus according to the Concordance of Rengstorf appears 53 times in the last four books of Josephus Flavius’ The Antiquities of the Jews (17-20). In the majority of cases it is the noun in singular, only in some cases it appears in plural. Usually it determines the person who comes from the Jewish nation, but twice it refers to the Caesar Klaudius Tiberius (Tiberios Klaudios Kaisar Sebastos Germanikos) describing him with his - probably official - title: archiereus megistos ([19, 280]; 19, 287).
«Jeżeli nie uwierzycie, nie ostoicie się» (Iz 7,9), czyli o wojnie syro-efraimskiej
Wprowadzenie
Przedmiotem niniejszego artykułu będzie tzw. wojna syro-efraimska, która rozegrała się w II poł. VIII w. p.n.e. pomiędzy państwami ówczesnego starożytnego Bliskiego Wschodu: Królestwem Północnym, Syrią, Królestwem Południowych i Asyrią.
wiara w zmartwychwstanie i życie wieczne wg tradycji biblijnej
Jest to temat dość frapujący, zważywszy na to, iż w tekstach biblijnych Starego Testamentu nie znajdujemy wyraźnych przekazów w tej materii aż do połowy II w. p.n.e. Stanie się to tym bardziej dziwne, gdy uświadomimy sobie, że w sąsiednim Egipcie przekonanie o sądzie ostatecznym, nagrodzie i karze po śmierci oraz dalszym życiu była przekazywana już od III tysiąclecia p.n.e.! Dlaczego zatem te prawdy tak długo dojrzewały w Narodzie Wybranym?
Czym jest wiara w rozumieniu biblijnym?
“wiara jest odpowiedzią człowieka daną Bogu, który mu się objawia” (26);
"Święty depozyt wiary (depositum fidei), zawarty w świętej Tradycji i Piśmie świętym, został powierzony przez Apostołów wspólnocie Kościoła (84);
Dogmaty są światłem na drodze naszej wiary; oświecają ją i nadają jej pewność (89);
"Ogół wiernych... nie może zbłądzić w wierze” (92);
Wątki biblijne w Godzinkach o Niepokalanym Poczęciu NMP
wprowadzenie
Śpiewając bardzo popularne Godzinki ku czci Najświętszej Maryi Panny natrafiamy zapewne niejednokrotnie na sformułowania i obrazy, które nie są dla nas jasne i zrozumiałe, jakkolwiek czasami uświadamiamy sobie, że mają one lub też mogą mieć swoje biblijne podłoże. Celem niniejszego opracowania jest właśnie takie spojrzenie na tekst Godzinek, które by pozwoliło nam lepiej zrozumieć, czy wręcz nawet odkryć biblijne odniesienia w tej modlitwie.
W jakim sensie Piotr jest szatanem (Mt 16,13-23)?
Bardzo interesującą postacią biblijną NT jest Szymon-Piotr. Porywczy i gwałtowny w swoich emocjonalnych odruchach i wypowiedziach, jest jednocześnie bardzo ludzki, autentyczny, odmalowany przez ewangelistów niezwykle plastycznie, niemal “trójwymiarowo”. Naturalne cechy jego charakteru i postawy przedstawia wyraziście scena, którą określa się na ogół jako “wyznanie Piotra” lub też “nadanie prymatu Piotrowi”, ukazana w nieco odmiennych barwach teologicznych w trzech ewangeliach synoptycznych (Mk 8,27-30; Mt 16,13-20; Łk 9,18-21).
Biblijne rozumienie wezwania: «Trwajcie mocno w wierze»
Wprowadzenie
Wezwanie: «trwajcie mocno w wierze» ma swoje wyraźne biblijne korzenie. Pojawia się bowiem w Piśmie Świętym w Nowym Testamencie w tzw. Corpus Paulinum, czyli w zbiorze listów przypisywanych ogólnie osobie św. Pawła. Mówiąc dokładniej, znajduje się ono w ramach tzw. Listów Wielkich, obejmujących cztery najważniejsze tematycznie i zarazem najobszerniejsze listy (1–2Kor, Rz, Ga), co do których Pawłowego autorstwa i autentyczności nigdy w historii nie było żadnych wątpliwości.
System monetarny w Palestynie
Historia systemu wagowo-monetarnego na terenie Palestyny
Jako środka płatniczego w transakcjach handlowych używano początkowo cennych metali, dzielonych według ustalonych wag, głównie takich jak talent, mina i sykl. Stały się one z czasem jednostkami monetarnymi. Tłumaczy to fakt określania później jednostek monetarnych tymi sami terminami, co jednostki wagowe, i wynikającego stąd pewnego zamieszania pojęciowego. Dla przykładu, sykl jako jednostka wagowa nie był tym samym, co sykl jako jednostka monetarna.
Symbolika Apokalipsy
Apokalipsa św. Jana Apostoła wpisuje się bardzo wyraziście i jednoznacznie w szeroki nurt apokaliptyki żydowskiej przełomu wieków, który wyrósł - jak się przyjmuje - na gruzach kończącej się epoki profetyzmu. Niektórzy twierdzą, że profetyzm tracąc swą moc i siłę oddziaływania na ludzkie serca, a przede wszystkim - nie mając już tak wybitnych osobowości jak Izajasz, Jeremiasz, Ezechiel czy inni wielcy prorocy Starego Testamentu, stopniowo przekształcał się (w swej fazie schyłkowej) w niezbyt twórcze naśladownictwo swoich poprzedników.
Kult Matki Bożej Bolesnej w Sanktuarium Świętowodzkim koło Wasilkowa
Celem niniejszego artykułu jest ukazanie kultu Najświętszej Maryi Panny w Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej w Świętej Wodzie koło Wasilkowa. Wyjątkowa różnorodność tego kultu płynie z wyjątkowości miejsca, gdyż na przestrzeni niemal 300 lat swego historycznie potwierdzonego istnienia, ośrodek ten spełniał funkcję sanktuarium dla wszystkich trzech obrządków chrześcijańskich występujących w tym regionie północno-wschodniej Polski: unickiego, prawosławnego i katolickiego. To kształtowało jego specyfikę i ostatecznie przesądziło o unikalności i niezwykłości miejsca.
Sepphoris and The Teaching of Jesus
Introduction
The excavations led in the summer 1930 by the American team under the direction of Leroy Watermann from the University of Michigan and then resumed from the year 1985 first by two teams, one under the direction of James F. Strange from the University of South Florida and second under the direction of Eric M. Meyers, Ehud Netzer and Carol L. Meyers from Duke University and the Hebrew University of Jerusalem, and then by new archaeological expeditions led by Ehud Netzer, Zeev Weiss and Tsvika Tsuk from Tel Aviv University, revealed very big complex of ruins of the ancient Zippori about 6 km northwest from Nazareth.
Semityzmy biblijne w Wujkowym przekładzie Pisma świętego na język polski
Pismo święte zarówno Starego, jak i Nowego Testamentu, powstając w środowisku zasadniczo semickim, posiada siłą rzeczy wiele elementów charakteryzujących to środowisko. Należy do nich zaliczyć przede wszystkim właściwości gramatyki, składni oraz stylu wypowiedzi poszczególnych autorów pochodzenia semickiego, a precyzyjniej mówiąc - żydowskiego.
Sefforis a nauczanie Jezusa
Wprowadzenie
Wykopaliska prowadzone latem 1930 roku przez zespół naukowców amerykańskich pod kierownictwem Leroy Watermanna z Uniwersytetu w Michigan, a następnie kontynuowane od roku 1985 przez dwie ekipy, jedną pod kierunkiem Jamesa F. Strange’a z Uniwersytetu w Południowej Florydzie, a drugą pod kierunkiem Erica M. Meyersa, Ehuda Netzera oraz Carola L. Meyersa z Uniwersytetu Duke’a i Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie, a następnie przez nowe ekspedycje archeologiczne prowadzone przez Ehuha Netzera, Zeeva Weissa i Tsvika Tsuk z Uniwersytetu w Tel Awiwie, odsłoniły bardzo duży kompleks ruin starożytnego Cippori ok. 6 km na północny-zachód od Nazaretu.
Rodzina w Piśmie świętym (wersja pełna)
Wprowadzenie
Człowiek w rozumieniu Pisma Świętego jawi się na ogół jako osoba zakorzeniona w jakiejś społeczności. Używając znanego określenia: homo - animal sociale («człowiek - stworzeniem społecznym»), można by ukuć sformułowanie: homo - animal familiare («człowiek - stworzeniem rodzinnym»), gdyż tak rzeczywiście jawi się jednostka ludzka na kartach ksiąg świętych.
Rodzina w Biblii
Wprowadzenie
Człowiek w rozumieniu Pisma Świętego zarówno Starego, jak i Nowego Testamentu, jawi się na ogół jako osoba zakorzeniona w jakiejś społeczności. Używając znanego określenia: homo - animal sociale («człowiek - stworzeniem społecznym»), można by było ukuć sformułowanie: homo - animal familiare («człowiek - stworzeniem rodzinnym»), gdyż tak rzeczywiście jawi się jednostka ludzka na kartach ksiąg świętych.
Czy «wypełnienie się Pism» jest właściwym znaczeniem zwrotu hetaire, ef’ho parei u Mt 26,50a?
Wprowadzenie
Celem artykułu jest zaproponowanie nowej interpretacji trudnego wyrażenia Mateuszowego hetaire ef’ho parei, które znajdujemy w 26,50a. Jego znaczenie można wyprowadzić z interesującej kompozycji całej perykopy o ogrodzie Oliwnym (26,36-56). Na wstępie chciałbym przedstawić delimitację perykopy (1), a następnie ukazać możliwą nową interpretację wyrażenia (2).
Niewiasty Starego Testamentu jako prefiguracja Maryi
Na wstępie należy wyjaśnić termin: «prefiguracja». Oznacza on tutaj po prostu: «zapowiedź». Chodzi nam zatem o takie obrazy kobiet ze Starego Testamentu, które poprzez swoją postawę duchową i moralną, ukazaną na kartach Biblii, «zapowiadają» osobę Maryi jako Matki Mesjasza i Matki Kościoła. W terminologii biblijnej używa się często w takich sytuacjach pojęcia: «typ». Można więc powiedzieć, że chodzi nam o kobiety, które są typem Maryi.
The New Names of Jerusalem in the Books of Isaiah and Jeremia
Introduction
Renaming or giving a new name had very important social significance not only in the Israelite culture, but also in the whole tradition of the Ancient East. There are many examples of renaming of cities or places in the Bible. Some of them are connected with the important religious events which have taken place there, for instance the changing of the city’s name Luz into Betel by Jacob after the vision of God (Gen. 35: 6-7).
The Term mystērion in the Works of Josephus Flavius
The term mystērion appears seven times in all the works of Josephus Flavius: twice in the book of Bellum Judaicum (B 1,470; 2,133), three times in the Antiquitates Judaicae (Ant 19,30; 19,71; 19,104) and twice in the work called Contra Apionem (Ap 1,189; 2,266). It occurs twice in singular (and only in B) and five times in plural (3x Ant, 2x Ap).
"miłością zło pokonajmy" - w nauczaniu św. Jana Ap i Ew
Chcąc doszukać się źródeł biblijnych powyższego sformułowania, należało by z pewnością sięgnąć do nauczania św. Pawła zawartego w Liście do Rzymian, a zwłaszcza do cytatu: "zło dobrem zwyciężać" (12,21b).
Lichwa, łapówkarstwo i niesprawiedliwy zysk w świetle tekstów biblijnych ST
Wstęp
Celem niniejszego referatu jest przedstawienie problematyki lichwy, łapówkarstwa i nieuczciwie gromadzonego zysku, tak jak prezentują się one w tekstach biblijnych ST. Podstawą ich wyodrębnienia i szerszego omówienia jest zebrana wcześniej terminologia, wyrażająca tę tematykę.
Lectio divina "na pielgrzymim szlaku"
hasło przewodnie: Kto wierzy, ma nadzieję
wstęp
...czyli zwięzła “instrukcja obsługi” do lectio divina.
Łacińskie określenie lectio divina oznacza “boskie czytanie” Pisma świętego. Jest to medytacyjne, czy - jak kto woli - modlitewne rozważanie Słowa Bożego, którego celem jest głębsze poznawanie tekstów biblijnych oraz wprowadzanie ich w swoje życie osobiste.
Jeremiaszowe CV
Powołany przez Boga na dobre i na złe, czyli Jeremiaszowe curriculum vitae
Jeremiasz jest chyba jedynym prorokiem Starego Testamentu, którego sylwetka duchowa byłaby tak plastycznie i dogłębnie naszkicowana na kartach Biblii, i który zarazem byłby postacią tak bardzo tragiczną zarówno w wydarzeniach swego życia, jak i w swym przepowiadaniu.
Jakiej wiary Jezus od nas oczekuje?
Ewangelista Mateusz pisze, że Jezus po nakarmieniu około 5 tys. mężczyzn (nie licząc kobiet i dzieci), «przymusił» swoich uczniów, aby wsiedli do łodzi i popłynęli na drugi brzeg Jeziora Galilejskiego, zanim On nie odprawi tłumy (14,22). Następnie udał się na górę i tam modlił się w ciszy i samotności. O czwartej straży nocnej, czyli gdzieś około godziny trzeciej, ewentualnie czwartej nad ranem - w każdym razie, gdy jeszcze było całkiem ciemno - zszedł z góry i pieszo, krocząc po powierzchni wzburzonego jeziora, powędrował w stronę swoich uczniów, walczących wciąż z falami i przeciwnym wiatrem.
Nowe imiona Jerozolimy w Księgach Proroków Izajasza i Jeremiasza
Wprowadzenie
Zmiana imienia lub też nadanie nowego imienia miało bardzo ważne znaczenie społeczne nie tylko w kulturze Izraela, ale również w całej tradycji Starożytnego Wschodu. Znajdujemy wiele przykładów zmiany nazwy miast albo miejsc w Biblii. Niektóre z nich są związane z ważnymi wydarzeniami religijnymi, na przykład zmiana nazwy miasta Luz na Betel przez Jakuba po wizji Boga (Rdz 35,6n).
Idea zjednoczenia narodu w nauczaniu prorockim. Podstawowa hebrajska terminologia biblijna
Wstęp
Wśród całego szeregu interesujących zagadnień, jakie prorocy-pisarze poruszają w przypisywanych im Księgach, jednym z ważniejszych jest temat zjednoczenia narodu. Nie byłby on tak zajmujący, gdyby nie jego wieloaspektowość, którą dostrzega się w poszczególnych wypowiedziach proroków.
IDEA ZJEDNOCZENIA NARODU W NAUCE PROROCKIEJ. Zarys teologii zjednoczenia
Zjednoczenie narodu rozumiane jest w nauczaniu prorockim zarówno w aspekcie politycznym (zewnętrznym), jak i duchowym (wewnętrznym). Niektóre zapowiedzi zjednoczenia przyjmują kształt konkretnych wydarzeń historycznych dokonujących się hic et nunc, inne mają charakter wydarzeń eschatologicznych, wykraczających poza obecną rzeczywistość. Często przedmiotem zjednoczenia jest nie tylko naród wybrany (Izrael) czy tzw. Reszta, ale również obce, pogańskie narody.
Is “The Fulfillment of The Scriptures” The True Meaning of hetaire, eph’ho parei in Matt 26,50a?
Introduction
The purpose of this article is to propose a new interpretation of the difficult Matthean expression hetaire eph’ho parei, which we find in 26,50a. Its meaning can be revealed or deduced from the interesting composition of the whole “Gethsemane pericope” 26,36-56. At the beginning I would like to present the delimitation of the whole pericope and then to introduce a possible new interpretation of the expression.
Tzw. formuły wypełnienie w Mt 26,47-57 (II)
Część II: Teologia wypełnienia
W tej części pragnę nakreślić Mateuszową teologię wypełnienia, biorąc jako podstawę teksty o wypełnieniu, które spotykamy w Ewangelii. Chcę tu również szerzej zaprezentować różne, często bardzo trafne, poglądy egzegetów w kwestii pochodzenia cytatów i formuł oraz bazującej na nich teologii Ewangelisty. Cel będzie zatem zrealizowany w dwu etapach: przedstawienie cytatów i formuł wypełnienia u Mateusza (1) oraz ich wpływu na oraz roli w teologii Mateuszowej (2).
Tzw. formuły wypełnienia w Mt 26,47-57 (I)
Część I: Badania wstępne i egzegeza perykopy
Wprowadzenie
W opinii Allisona «pierwsza ewangelia spoczywa na kilku kamieniach węgielnych». Jednym z nich jest z pewnością wyjątkowa «teologia wypełnienia», którą możemy zaobserwować czytając tekst. Znajduje się w nim bowiem wiele cytatów ze ST, często poprzedzonych specjalną formułą wprowadzającą, poprzez które autor pragnie pokazać, iż wszystko w życiu Jezusa, od początku aż do końca, wypełnia obietnice dane od Boga ojcom.
Greek New Testament
Greek New Testament (Nowy Testament po grecku): przykład współpracy międzywyznaniowej i międzynarodowej
Jest to dla mnie radością i zaszczytem mieć możliwość mówić do Państwa o przeszłości, czasie obecnym i przyszłości celów wytyczonych przez pracę międzynarodową i międzywyznaniową w odniesieniu do greckiego tekstu Nowego Testamentu.
Fatimskie tajemnice
“Fatima to bez wątpienia najbardziej profetyczne z objawień nowożytnych” - powiedział kiedyś abp Tarcisio Bertone SDB, emerytowany arcybiskup Vercelli, sekretarz Kongregacji Nauki Wiary.
Przypomnijmy, iż odbiorcami objawień Matki Bożej było troje pastorinhos, czyli pastuszków: rodzeństwo, Franciszek (8 lat) i Hiacynta (6 lat), oraz ich cioteczna siostra, Łucja (9 lat).
Biblijne rozumienie miłości
Niektórzy egzegeci, czyli teologowie zajmujący się wyjaśnianiem słów Pisma świętego, uważają, iż w Starym Testamencie pierwsze słowa, jakie wypowiada dopiero co stworzony przez Boga człowiek, to nic innego jak prawdziwa pieśń miłości: «Ta dopiero jest kością z moich kości i ciałem z mego ciała!» (Rdz 2,23). Mężczyzna znajduje w kobiecie swoje dopełnienie, są bowiem tożsamej natury. Dopiero będąc razem tworzą pełnię człowieczeństwa.
"pyłem jesteś i do pyłu powrócisz" (Rdz 3,19)
«Ponieważ pyłem jesteś i do pyłu powrócisz» (Rdz 3,19)
Smętna refleksja autora biblijnego niczym mgła snuje się poprzez wieki, mrokiem i niepokojem przepełniając ludzkie serce. A przecież stale wyrywa się ono ku czemuś wspanialszemu, czemuś «poza»; po prostu - jest «niespokojne, dopóki nie spocznie w Panu».
Czy powyższe natchnione słowa są Bożą karą za nieposłuszeństwo, czy też naturalną konsekwencją ludzkiego istnienia? A może ukrywają jakieś inne przesłanie?
cały tekst - tutaj
cały tekst - tutaj
czwartek, 12 grudnia 2013
Medytacje nad Słowem (Mt)
Mt 13,1-9
Autorytatywne wyjaśnienie tej przypowieści — jak rzadko której — znajdujemy kilkanaście wersetów dalej w ustach samego Jezusa (13,18-23).
Ziarnem jest więc Boże słowo siane w ludzkie serca. A że nie zawsze przynosi ono spodziewane obfite owoce, to jest to sprawą “gleby”, czyli właśnie zamykania się człowieka na Boże działanie. “Plony” zależą zatem od nas, nie od jakości Bożego ziarna. Ono jest zawsze dobre i skuteczne.
Medytacje nad Słowem (Mk)
Mk 3,7-12
Dzisiejszy fragment Ewangelii Markowej można określić swoistym podsumowaniem, summarium, działalności Jezusa: wielkie mnóstwo ludu wędruje za Nim ze wszystkich stron Palestyny, a nawet spoza tego terenu, a On uzdrawia wszystkich, którzy mieli jakiekolwiek choroby, a także wypędza z nich duchy nieczyste.
Taki opis idealnie pasuje do koncepcji pisania Ewangelii przez św. Marka. Kieruje on ją bowiem nie do chrześcijan pochodzenia żydowskiego, tzw. judeochrześcijan, ale do chrześcijan pochodzenia pogańskiego, czyli tzw. etnochrześcijan. Dlatego w jego Ewangelii nie ma prawie cytatów ze Starego Testamentu, nie ma długich mów Jezusa na wzór mów Mojżesza, nie ma odwoływania się do żydowskich praktyk i tradycji. Jest natomiast charakterystyczne dla pogan tamtej epoki oczekiwanie na nadejście tzw. “męża Bożego”, po grecku: anēr theios, którego znakiem rozpoznawczym będzie przede wszystkim leczenie ludzi z ich chorób i słabości. I taki właśnie jest Jezus w Ewangelii Markowej.
Medytacje nad Słowem (Łk)
Łk 14,15-24
Radosne i pogodne biesiadowanie przy wspólnym stole jest punktem wyjścia do filozoficznej refleksji ze strony jednego ze współbiesiadników na temat radości ucztowania kiedyś w Królestwie niebieskim. Ta myśl z kolei staje się dla Jezusa pretekstem do wypowiedzenia przestrogi przed lekceważeniem zaproszenia ze strony Boga jako gospodarza uczty niebieskiej.
Bóg bowiem zaprasza nas wszystkich bez żadnego wyjątku, tylko czy my będziemy chcieli przyjść? Czy niebo i przebywanie z Bogiem w Jego towarzystwie przez całą wieczność będzie jeszcze dla nas, ludzi, jakąś wartością?
Medytacje nad Słowem (J)
J 3,22-30
Tekst dzisiejszej Ewangelii stwierdza, że Jezus udzielał chrztu podobnie jak Jan. Czynił to nad Jordanem w miejscowości Ainon na południe od Jeziora Galilejskiego, ale na obszarze należącym już - jak się wydaje - do sąsiedniego greckiego Dekapolu.
Chrzest udzielany przez Jezusa nie był chrztem w Duchu Świętym, ponieważ Duch nie został jeszcze dany. Podobnie jak Janowy, był to chrzest wzywający do nawrócenia, będący znakiem gotowości do przemiany swego życia. Można go nazwać “chrztem-deklaracją”.
środa, 11 grudnia 2013
Droga Krzyżowa
Wprowadzenie
Tę drogę krzyżową pragnę, Jezu, przejść razem z Tobą, towarzysząc Ci w Twoim cierpieniu i bólu.
Pragnę ją ofiarować w intencji tych wszystkich, którzy prosili mnie o modlitwę oraz tych, którym moją modlitwę obiecałem.
Także w intencji wszystkich, którzy modlitwy potrzebują oraz tych, za których powinienen się modlić.
Duchu Święty, Autorze tekstów natchnionych, otwórz mnie na Twoje słowo, które pragnę rozważać w czasie tej drogi krzyżowej.
Otwórz także Twoje słowo przede mną, bym je mógł dobrze zrozumieć.
W imię Boże: wyruszajmy!
Życzenia paschalne
Krótka refleksja w temacie świątecznych życzeń
Sądzę, że wielkanocne życzenia świąteczne powinno się składać dopiero poczynając od Niedzieli Zmartwychwstania Pańskiego: są one wtedy autentycznym wyrazem radości ze zmartwychwstania Chrystusa i pragnieniem podzielenia się nią z innymi braćmi w wierze; jeśli zaś życzenia wysyłamy przed Wielkanocą, są one wtedy wyrazem czczej tradycji i zwykłym szablonem towarzyskim środowiska wyrosłego na tradycji chrześcijańskiej.
Wy jesteście solą ziemi i światłem świata… (Mt 5,13-16)
Do kogo właściwie Jezus kieruje te słowa, nauczając na górze ponad Jeziorem Galilejskim, niedaleko od dzisiejszego kościoła Ośmiu Błogosławieństw? Czy chodzi tu o Apostołów i tylko o nich, czy też o znacznie szersze grono Jego uczniów, towarzyszących mu, dokądkolwiek się udawał? A może Jezus ma na myśli każdego człowieka, który jakkolwiek nie należy ani do grona Dwunastu, ani też do bliskich Jezusowi „uczniów”, a stanowi - jak to mówi Ewangelia - „tłum” , to jednak jest wezwany do słuchania Jego nauki i pójścia za Nim?
Wszechwładna “czterdziestka”
W Piśmie świętym często pojawia się liczebnik “czterdzieści” i to nie tylko przy okazji wędrówki Izraelitów przez pustynię czy postu Jezusa. W tekście hbr. liczebnik przyjmuje formę ⊃arbā⊂îm, natomiast w gr. - tesserákonta. Zawsze pojawia się w złożeniach, najczęściej o charakterze czasowym: “czterdzieści dni i nocy”, “czterdzieści lat”, lub ilościowym: “czterdzieści tysięcy wojowników, mężów” . Duża ilość miejsc występowania tego terminu oraz ich różnorodność tematyczna sugerują, iż autorzy biblijni raczej rozumieli to słowo symbolicznie aniżeli dosłownie.
Wokół tematu Zmartwychwstania
Spoglądając na cztery relacje wydarzeń paschalnych odnosi się wrażenie, że jakkolwiek Ewangeliści piszą o jednym i tym samym, to jednak każdy z nich ujmuje to w inny sposób, jak gdyby spoglądał z innej perspektywy, z innego “punktu widzenia”.
Uczniowie Jezusa
Kiedy spoglądamy na grono dwunastu najbliższych uczniów Jezusa, wydaje nam się zapewne, że są oni dla nas tak niedościgłym wzorem postępowania (o ile w ogóle patrzymy na nich jako na pewien wzór postaw moralnych), że z pewnością nigdy im nie dorównamy. Stąd też płynie prosty wniosek: nie ma co sobie nawet głowy nimi zaprzątać - oni są święci, w niebie, a mnie daleko do tego, ja żyję na ziemi.
The Israel's Origin Theories
Introduction
The purpose of this article is to present the main theories considering the origin of Israel in relation to the basic sources of information, that means: the two books of Tanach: the Book of Judges and the Book of Joshua, and the extrabiblical sources: Egyptian texts and the archaeological evidence.
Przypowieść o miłosiernym Ojcu (Łk 15,11nn)
Z pewnością jest to jeden z najbardziej znanych tekstów Nowego Testamentu. Może nawet czasem wydaje się nam, że zbyt dobrze znamy już tę przypowieść, aby ją słuchać w kościele po raz kolejny. A jednak jest to tekst, w którym w sposób chyba najpiękniejszy, najbardziej przekonywujący ukazuje się dobra, radosna nowina o naszym zbawieniu.
O kulcie przebitego Serca Jezusa
Miesiąc czerwiec w tradycji kościelnej poświęcony jest czci Najświętszego Serca Jezusa. Jest ono znakiem Bożej miłości do człowieka, miłości tak wielkiej, że nie cofa się nawet przed cierpieniem i śmiercią. Bóg cierpi i umiera, by przekonać nas, że naprawdę jesteśmy przez Niego bezgranicznie kochani.
Age of Salomon. Interpretation of The Archaeological Remains.
Introduction
The main purpose of this paper is to present the age of the United Monarchy during the time of king Solomon’s reign from the biblical and archaeological point of view. The material is divided into two general parts concerning the king’s building activity in Jerusalem and outside the city, in the whole country. In the conclusions we try to summarize the Age of Solomon and shortly discuss the chronological problems in the interpretation of the remains using also the recently proposed by Finkelstein so called ‘Low Chronology’.
Rozmowy o Duchu i o "chwili" (J 16,12-20)
“na razie nie jesteście w stanie tego znieść”
Jezus odchodząc z tego świata i żegnając się ze swoimi uczniami, zapowiada, że ma wiele im do przekazania, ale na razie nie są jeszcze w stanie tego “znieść”. Rodzi się pytanie: dlaczego? Czy jest to za trudne, czy potrzeba jakiegoś specjalnego oświecenia? Chyba jedno i drugie. Wciąż nie są gotowi na przyjęcie głębi Bożej prawdy, chociaż trzy lata terminowali w Jego szkole. Jak widać, nie da się pojąć Boga nawet w trzy lata i przebywając z Nim 24h na dobę. I Bogu dzięki.
"Nie wyście mnie wybrali..."
Na etapie Starego Przymierza Jahwe wybrał jednego człowieka spośród wielu, wielu innych i uformował z niego swój lud, lud Boży. Jego misją było stać się “królestwem kapłanów i narodem świętym” (Wj 19,6), tzn. narodem całkowicie oddzielonym od pogańskiego otoczenia, od tego, co profanne, przyziemne, co zbyt świeckie i doczesne, narodem, który wobec innych ludów będzie pełnił funkcję kapłańską, a zatem funkcję pośredniczenia między Bogiem a ludźmi.
O powołaniu wcale nie zakonnym
Powołanie to Boże wezwanie skierowane do konkretnej osoby dla dobra zarówno wspólnoty wiary, czyli Kościoła, jak i dla dobra i rozwoju osobistego. Autor biblijny na temat powołania uczniów przez Jezusa pisze następująco (przetłumaczmy ten tekst w miarę możliwości w sposób wierny greckiemu oryginałowi, choć niezbyt poprawnie po polsku):
Pochodzenie Izraela
Treść: I. Wprowadzenie; II. Główne teorie o pochodzeniu Izraela; III. Wnioski.
Wprowadzenie
Celem artykułu jest przedstawienie głównych teorii dotyczących pochodzenia Izraela w oparciu o podstawowe źródła informacji w tym zakresie, tzn. dwie księgi Biblii: Księgę Sędziów i Księgę Jozuego, oraz źródła pozabiblijne: teksty egipskie i świadectwa archeologiczne.
Obraz Maryi w NT (II)
Kontynuujemy wątek maryjny w tekstach Nowego Testamentu, podjęty w w numerze październikowym z 2010 roku. Poprzednim razem analizowaliśmy niektóre ważniejsze wypowiedzi Łukaszowe i Janowe, teraz zwrócimy uwagę na pozostałe miejsca w Nowym Testamencie, w których pojawia się postać Maryi.
Obraz Maryi w NT (I)
Teksty Nowego Testamentu ukazują nam Maryję w różnych sytuacjach życiowych. Dlatego też mogą stać się dla nas doskonałym źródłem prawdziwej pobożności maryjnej, ucząc - poprzez naśladownictwo - właściwych postaw i dojrzałych wyborów.
Spróbujmy zatem spojrzeć na niektóre z tych tekstów, zwłaszcza w redakcji Łukaszowej i Janowej, aby nauczyć się patrzeć na świat Jej oczyma. Zacznijmy od Ewangelii według świętego Łukasza, która przedstawia nam najpiękniej odmalowane obrazy Maryi w Nowym Testamencie.
wtorek, 10 grudnia 2013
Neot Kedummim i tajemnice biblijnych roślin
W połowie drogi między Tel-Avivem a Jerozolimą, a niecałe 10 minut po opuszczeniu portu lotniczego Ben Gurion, znajduje się piękny i rozległy rezerwat przyrody zwany Neot Kedumim. Przewodniczka, pracownik rezerwatu, z wykształcenia i zamiłowania botanik, tłumaczy, że nazwa ta określa z jednej strony „piękne miejsca, oazę”, z drugiej zaś wyraża ideę kroczenia naprzód (zwłaszcza w języku starohebrajskim). Neot Kedumim jest zatem miejscem – jak tłumaczy – gdzie spogląda się w przeszłość celem budowania lepszej przyszłości.
Ewangelia wg św. Marka (III)
W kolejnym artykule z cyklu przedstawiającego Ewangelie synoptyczne nadszedł czas na ukazanie teologii Ewangelii wg św. Marka. Nie jest ona zbyt rozbudowana, a nawet — można powiedzieć — jest nieco „monotematyczna”. Zasadniczym bowiem tematem jest
Królestwo Boże
któremu autor poświęca większość swej uwagi. Oczywiście, jest to zagadnienie równie ważne dla Mateusza, jak i Łukasza, ale tamci poruszają jeszcze inne kwestie, Marek natomiast skupia się głównie na tym.
Ewangelia wg św. Marka (II)
W poprzednim artykule dotyczącym Ewangelii wg św. Marka pisaliśmy o jej autorze, miejscu powstania oraz czasie. Celem uzupełnienia tych informacji można jeszcze przytoczyć parę przykładów potwierdzających, iż autorem jest ktoś, kto był związany z osobą św. Piotra i że Ewangelia jest rzeczywiście zapisem żywej katechezy Piotrowej.
Ewangelia wg św. Marka (I)
Po omówieniu Ewangelii wg św. Mateusza, która jest pierwszą w układzie kanonicznym i najdłuższą ze wszystkich, przejdźmy teraz do drugiej i zarazem najkrótszej: do Ewangelii wg św. Marka. Na wstępie warto parę słów powiedzieć
o jej autorze, czasie i miejscu powstania
Ponieważ Ewangelia nie wymienia ani razu imienia Marka, musimy zajrzeć do świadectw zewnętrznych, czyli do pozabiblijnych przekazów pisanych. Na szczęście, sporo z nich zachowało się, często jako cytaty u pisarzy czy też Ojców Kościoła.
Markowa Ewangelia
Markowa Ewangelia
Najstarsza w gronie kanonicznych
W tzw. okresie zwykłym roku kościelnego staramy się lepiej poznać całość ewangelicznego przekazu o Jezusie, bez wnikliwszego wgłębiania się w poszczególne tajemnice związane z Jego życiem i nauczaniem. Tegoroczny okres zwykły jest pod znakiem Ewangelii według św. Marka. Jest ona najkrótsza spośród czterech kanonicznych, tzn. tych, które Kościół pierwotny uznał za napisane pod natchnieniem Ducha Świętego i dlatego włączył do zestawu ksiąg świętych, czyli kanonu.
W oficjalnym spisie kościelnym Ewangelia Markowa figuruje na drugim miejscu, po Ewangelii Mateusza. Jednakże współczesne badania nad powstaniem czterech ewangelii dają mocne podstawy pod przekonanie, że pierwszą ewangelią spisaną w języku greckim była właśnie Ewangelia wg św. Marka.
The Meaning of the Biblical Terms kuttōnet and ketōnet passîm
The main purpose of this paper is to present the basic biblical and non-biblical sources comprising the terms kuttōnet and ketōnet passîm, to discover their essential meaning and to find the most important differences between them if there are any.
"Długa szata z rękawami"
Wprowadzenie
Głównym celem artykułu jest przeanalizowanie zasadniczych biblijnych i pozabiblijnych źródeł zawierających terminy kuttōnet i kĕtōnet passîm, tłumaczone na język polski w sposób dość różnorodny: «odzienie», «suknia», «tunika», «tunika wyszywana» oraz «szata» i «długa szata z rękawami». Analiza terminów oraz kontekstów, w których się pojawiają, winna pomóc w odkryciu ich pierwotnego, podstawowego znaczenia oraz ukazać najbardziej istotne różnice pomiędzy nimi, o ile takowe zachodzą.
Deus caritas est (referat)
Swoją pierwszą encyklikę papież Benedykt XVI rozpoczyna znamiennymi słowami, które stanowią z pewnością swego rodzaju Leitmotiv jego apostolskiego posługiwania: «Bóg jest miłością: kto trwa w miłości, trwa w Bogu, a Bóg trwa w nim» (1J 4,16). Jak pisze we Wprowadzeniu, słowa te «wyrażają ze szczególną jasnością istotę wiary chrześcijańskiej: chrześcijański obraz Boga i także wynikający z niego obraz człowieka i jego drogi».
Charyzmaty w NT
O charyzmatach i charyzmatykach nie tylko w Nowym Testamencie
Jan Chryzostom, słynny ze wspaniałego daru przepowiadania biskup Konstantynopola żyjący w IV wieku, w jednym ze swoich komentarzy do Pierwszego Listu św. Pawła Apostoła do Koryntian do rozdziałów 12-14, stwierdza z podziwu godną szczerością i pokorą: „Tekst bardzo niejasny. Ta niejasność płynie z naszej niewiedzy tego, co miało miejsce wówczas, a nie występuje więcej w naszych dniach” (PG 61).poniedziałek, 9 grudnia 2013
Wesele w Kanie
Opis wesela w Kanie Galilejskiej może nas zaintrygować z paru względów. Jednym z nich jest na przykład to, że Jezus nie stroni od udziału w ludzkich radościach, że jest osobą, która “je i pije” (Łk 7,34), która jest taka “mało ascetyczna”. A Jezus był po prostu normalnym człowiekiem. Nie tylko prawdziwym Bogiem, ale też i prawdziwym, z krwi i kości człowiekiem. Nie powinniśmy więc o tym zapominać w kształtowaniu naszej osobistej duchowości.
Ewangelia wg św. Jana (III)
Teologia
Teologia św. Jana jest zasadniczo „monotematyczna”: zajmuje się niemal wyłącznie Królestwem Bożym. Staje się ono udziałem uczniów już „tu i teraz”, hic et nunc, ale jest też przedmiotem tęsknego oczekiwania.
Teologię Janową można ująć w dwa bloki tematyczne: nauczanie o Jezusie jako Mesjaszu, czyli chrystologia, oraz nauczanie o Jezusie jako Zbawicielu, czyli soteriologia.
Ewangelia wg św. Jana (II)
Adresaci Ewangelii ...
Aby odpowiedzieć na pytanie, do kogo konkretnie Ewangelia Janowa była adresowana, należy odwołać się do tzw. pierwszego epilogu Ewangelii: „wiele także innych znaków uczynił Jezus wobec swoich uczniów, które nie zostały zapisane w tej księdze. Te zaś zostały zapisane, abyście pisteu[s]ēte, że Jezus jest Mesjaszem, Synem Boga, i abyście wierząc mieli życie w Jego imię” (20,30n).Ewangelia wg św. Jana (I)
W zbiorze czterech ewangelii tzw. kanonicznych, czyli uznanych przez Kościół za natchnione przez Boga i dzięki temu włączonych do zbioru ksiąg świętych, pozostała nam jeszcze do omówienia Ewangelia według św. Jana. Jest ona odmienna od pozostałych trzech: według Mateusza, Marka i Łukasza. Te są określane jako synoptyczne, czyli dające się „ogarnąć” jednym rzutem oka, mają bowiem ze sobą wiele wspólnego, zarówno co do treści, jak i jej układu. Różni je praktycznie tylko teologia, czyli sposób ujęcia osoby Jezusa i Jego misji.
Flavio Vita
Nel periodo di cui racconta il brano 77-93 Giuseppe Flavio risiede in un villaggio della Galilea chiamato Cana (86). Il suo compito più importante, “prima di ogni altra cosa” (78), è di mantenere la pace nella Galilea.
Lui ha circa trent’anni, il suo posto nella Galilea è quello di grand’autorità. Giuseppe non vuole esercitare il suo potere da solo, ma fa partecipare ai giudizi e alla proclamazione delle sentenze quelli che erano a capo dei Galilei, settanta persone in tutto, i suoi “amici e compagni di viaggio” (79). Lui dice - come una esplicazione - che cerca “di non mancare alla giustizia per precipitazione e di mantenersi puro da ogni profitto tratto da esse” (79).
niedziela, 8 grudnia 2013
heptakis. Ile razy mam przebaczyć?
"Panie, ile razy mam przebaczyć memu bratu?" (Mt 18,21-35)
Jasna i zaskakująco prosta odpowiedź Jezusa na to ważne dla moralności nie tylko Synagogi, ale i Kościoła pytanie pojawia się już na samym początku tej perykopy biblijnej (w. 21n). Kolejne wiersze są jedynie ilustracją obrazującą potrzebę i motywy przebaczania w ludzkim życiu (w.23-35), ale - jakkolwiek jest to tylko ilustracja - to zawiera ona świetne, przekonujące wyjaśnienie konieczności darowania win. Przyjrzyjmy się temu tekstowi dokładniej.
ewed JHWH. Izajaszowe Pieśni o Słudze Jahwe
Kilkaset lat przed narodzeniem Chrystusa nieznany autor pod wpływem Bożego natchnienia napisał zdumiewające swoją proroczą wizją pieśni, które potem przypisano wielkiemu prorokowi Narodu Wybranego, Izajaszowi, i włączono w jego Księgę. Noszą one nazwę Czterech Pieśni o Słudze Jahwe. Zdaniem niektórych egzegetów, utwory te stanowiły pierwotnie jedną całość, którą później, w wyniku pracy tzw. redaktorów, podzielono na cztery części. Obecnie przyjmuje się, że są to następujące teksty: I: Iz 42,1-7; II: 49,1-9a; III: 50,4-9; IV: 52,13–53,12.
Grzech przeciw Duchowi
Zapewne nieraz słysząc w kościele czy na katechezie Ewangelię o grzechu przeciwko Duchowi Świętemu - grzechu, który nigdy nie będzie odpuszczony - stawiamy sobie z niepokojem pytanie, jaki jest to rodzaj zła, który pociąga za sobą aż tak straszne konsekwencje; jak wielki to musi być grzech, skoro wywołuje wieczną «obrazę» Boga?
Dzieje Apostolskie (II)
Tekst
Tekst Dziejów Apostolskich dotarł do naszych czasów w dwu wersjach. Określane są one jako recenzje. Pierwsza z nich, nazwana recenzją wschodnią, czyli aleksandryjską (od Aleksandrii w Egipcie), znajduje się w trzech najstarszych i najlepszych kodeksach: Codex Vaticanus, oznaczany jako B albo 03, z połowy IV w.; Codex Sinaiticus, oznaczany pierwszą literą alfabetu hebrajskiego ℵ „alef” albo jako 01, również z poł. IV w.; oraz Codex Alexandrinus (A lub 02), z V w. Recenzja wschodnia jest nieco krótsza od drugiej, tzw. „zachodniej”, i uważana za „bardziej spójną z Łukaszowym autografem”, czyli oryginałem.
Dzieje Apostolskie (I)
Dzieje Apostolskie, czyli historia Kościoła pierwotnego
Po omówieniu Ewangelii przedstawiających życie i działalność Jezusa należy teraz przejść do Dziejów Apostolskich, które naświetlają pierwsze lata istnienia Kościoła i jego stopniowe rozprzestrzenianie się w Imperium Rzymskim.
Ewangelia wg św. Łukasza (III)
Przekaz teologiczny Ewangelii wg św. Łukasza można ująć w paru zagadnieniach: nauczanie o Bogu Ojcu, czyli teologia sensu stricto; nauczanie o Jezusie, czyli chrystologia, oraz nauczanie o Duchu Świętym, czyli pneumatologia. Zacznijmy zatem od teologii.
Ewangelia wg św. Łukasza (II)
o adresatach Ewangelii ciąg dalszy
Poprzedni artykuł zamknęliśmy stwierdzeniem, iż bezpośrednim odbiorcą Ewangelii wg św. Łukasza jest wysoki rangą obywatel rzymski o imieniu Teofil, zgodnie z tradycją kościelną — późniejszy biskup Antiochii. Oczywiśnie, nie oznacza to jednak, że Ewangelia była kierowana wyłącznie do niego jako swoiste pismo „prywatne”. Jej odbiorcami są również inni etnochrześcijanie.
Ewangelia wg św. Łukasza (I)
Tematem niniejszego artykułu (i paru następnych) jest Ewangelia wg św. Łukasza. Należy ona do grona tzw. ewangelii synoptycznych, czyli takich, które można objąć „jednym spojrzeniem” (syn-opsis), gdyż zawierają wiele wspólnych im elementów zarówno co do treści, jak i jej układu. Pojęcie to po raz pierwszy wprowadził niemiecki badacz J. Griesbach w XVIII w. i odniósł do trzech ewangelii: Mateusza, Marka i Łukasza. Dwie pierwsze omówiliśmy już wcześniej, teraz przyszedł czas na trzecią.
Cierpienie - znak wybrania?
Czy cierpienie jest wpisane w życie chrześcijanina?
W życiu każdego człowieka pojawia się doświadczenie cierpienia, choroby, niekiedy odrzucenia czy niezrozumienia, często samotności, czy też poczucia niepotrzebności. W przypadku chrześcijan - o dziwo! - może to stać się wręcz doznaniem permanentnym. O ile należymy do Jezusa, będziemy zawsze “na cenzurowanym”, doświadczymy nienawiści i odrzucenia ze strony “świata”, ale w końcu też - Bogu dzięki! - i zmartwychwstania dzięki Niemu.
Czy istnieje życie po śmierci?
odpowiedź starotestamentowa
Na to dręczące człowieka pytanie Stary Testament odpowiadał niemal jednogłośnym i szokującym: "nie!": nie ma żadnego dalszego świadomego istnienia po zejściu z tego świata. Losem człowieka staje się - jak to Żydzi określali - szeol, czyli takie miejsce pod ziemią, gdzie trafiają wszyscy bez wyjątku, zarówno dobrzy, jak i źli, i gdzie nie ma ani nagrody, ani kary, ani najmniejszej nawet świadomości własnego tam przebywania. Po prostu - mówiąc trochę brutalnie - takie wielkie pośmiertne wysypisko. Niektórzy twierdzili, że nawet Bóg Jahwe tam nie zagląda, ale trzeba przyznać, że późniejsze teksty biblijne jasno stawiają sprawę: Bóg jest wszędzie, przenika nawet głębokości szeolu. Tylko że człowiek zmarły o tym nie wie.
środa, 4 grudnia 2013
Pawłowe CV
Czytając Dzieje Apostolskie zauważamy, że znaczną część materiału poświęcają one osobie św. Pawła. Łukasz, autor Dziejów, był towarzyszem podróży misyjnych Pawła i naocznym świadkiem wielu wydarzeń związanych z osobą Apostoła Narodów. Nic więc dziwnego, że poświęca mu więcej uwagi i czasu.
List do Filipian (I)
Wprowadzenie
List do Filipian (Flp) jest zaliczany do grupy listów protokanonicznych, czyli takich, co do których przynależności do zbioru ksiąg świętych Nowego Testamentu nie było i nie ma żadnych wątpliwości.
Jest to również list proto-Pawłowy, czyli napisany na pewno przez św. Pawła.
List do Galatów (II)
Po przedstawieniu w poprzednim artykule zasadniczych wiadomości na temat czasu i miejsca powstania Listu do Galatów oraz jego autorstwa, należy teraz zwrócić uwagę na jego strukturę wewnętrzną, zamierzoną przez autora, oraz ukazać najważniejsze myśli teologiczne tej wypowiedzi.
List do Galatów (I)
Uwagi wstępne
Cztery spośród listów przypisywanych św. Pawłowi określane są mianem Listów Wielkich. Są to: Pierwszy i Drugi List do Koryntian, List do Galatów oraz List do Rzymian. Nazwa: „Listy Wielkie” odnosi się w pierwszym rzędzie do ich objętości — są rzeczywiście najdłuższe spośród pozostałych. Ale są one „wielkie” również ze względu na ich treść: zawierają bowiem najważniejsze tematy teologiczne nauczania Pawłowego oraz najwięcej danych autobiograficznych. Stanowią zatem trzon piśmiennictwa św. Pawła. W konsekwencji, wszyscy Ojcowie Kościoła, pisarze i późniejsi teologowie aż po czasy współczesne traktują je jako pisma autentyczne, czyli proto-Pawłowe.
Listy do Tesaloniczan (II)
2Tes
Drugi List do Tesaloniczan jest cytowany jako list Pawłowy już w najstarszych dokumentach piśmiennictwa chrześcijańskiego, poczynając od poł. II wieku. Należy tu wymienić najpierw tzw. Kanon Marcjona z lat 150-160, następnie tzw. Kanon Hipolita (czyli inaczej Fragment Muratoriego) sprzed 190 r. z Rzymu, oraz wypowiedzi Ireneusza i Tertuliana.Obecnie „część autorów uznaje drugi List za po-Pawłowy”, jednak „ocena argumentów za i przeciw autentyczności skłania wielu współczesnych autorów do opowiedzenia się za Pawłowym autorstwem 2Tes” (W. Rakocy).
Listy do Tesaloniczan (I)
wprowadzenie
Do Tesalonik, stolicy ówczesnej rzymskiej prowincji Macedonii, Paweł przywędrował wraz z Tymoteuszem i Sylasem (inaczej: Sylwanem) w ramach swej drugiej wyprawy misyjnej, która miała miejsce pomiędzy wiosną 47 a początkiem jesieni 51 roku. Najpierw ewangelizował Filippi (Dz 16,11nn), a kiedy został stamtąd usunięty, przybył do Tesalonik (Dz 17,1nn). Nauczał w tym mieście „przez trzy szabaty”, czyli dwa - trzy tygodnie. Z powodu ‚zazdrości Żydów”, którzy nie chcieli słyszeć o możliwości zbawienia także dla „Greków”, czyli pogan, również i to miasto musiał w końcu opuścić, aby przez Bereę na południu dotrzeć wreszcie do Aten.Corpus Paulinum
Corpus Paulinum
Powyższym określeniem w języku łacińskim nazywamy zbiór listów nowotestamentowych przypisywanych osobie św. Pawła (dosł. „zbiór Pawłowy”). Jest ich łącznie czternaście, z których siedem jest tzw. protokanonicznych, a pozostałych siedem — deuterokanonicznych. Oznacza to, iż w przypadku pierwszych wspólnota Kościoła od samego początku nie podnosiła żadnych wątpliwości co do ich Pawłowego autorstwa i natchnienia przez Ducha Świętego. Dlatego nazwano je po grecku homologūmenoi, czyli takie, co do których wszyscy mają jednakową opinię. W XVI w. przyjęto nazwę „protokanoniczne” (od greckiego prōtos, „pierwszy”, „od początku” należący do kanonu — zbioru ksiąg świętych uznawanych przez Kościół). Są to: List do Rzymian (Rz), Pierwszy i Drugi List do Koryntian (1-2Kor), List do Galatów (Ga), Pierwszy List do Tesaloniczan (1Tes), List do Filipian (Flp) oraz List do Filemona (Flm).wtorek, 3 grudnia 2013
"Wprowadzam nieprzyjaźń…" (Rdz 3,15)
Sielankowy stan pierwotnego szczęścia, radości i niczym nie zmąconego pokoju rodzaju ludzkiego został w pewnym momencie zniszczony tajemniczą siłą zła, czyli - jak mówimy w teologii - grzechu. Autor biblijny nie próbuje podać nam wyjaśnienia natury grzechu, raczej staje wobec niego bezradny, sygnalizując tylko destruktywne konsekwencje zła w życiu pierwszych (i następnych) ludzi. Wykorzystuje przy tym dostępne mu środki literackie, aby obrazowo i zarazem przejrzyście ukazać fakt jego złowieszczego oddziaływania.
O zwojach i kodeksach biblijnych (II)
O zapisywaniu i kopiowaniu
W porównaniu do kodeksów papirusowych, kodeksy pergaminowe były wygodniejsze i trwalsze. Na kartach pergaminowych można było pisać bez trudności po obu ich stronach. Ze względu na wygodę czytelników zaczęto nawet w taki sposób zestawiać karty pergaminowe, aby stronice “z sierścią”, które są ciemniejsze z natury, pojawiały się razem po otwarciu kodeksu, podobnie jak stronice “od ciała”, które są z natury jaśniejsze. Wypracowano wtedy wygodne rozwiązanie w formie arkusza czterostronicowego.Pergamin miał też swoje wady. Na przykład krawędzie kart pergaminowych były bardziej podatne na strzępienie i nierówne. A jak twierdził Galen, słynny grecki lekarz z II w. n.e., pergamin, który błyszczy, bardziej męczy oczy przy czytaniu aniżeli papirus, który nie odbija tak bardzo światła.
Ewangelia wg św. Mateusza (III)
Po omówieniu datacji, autorstwa oraz adresatów Ewangelii wg św. Mateusza pozostało nam jeszcze spojrzeć na jej tematykę teologiczną, czyli na to, co jest zasadniczym przekazem i sensem napisania każdego tekstu biblijnego, a przede wszystkim tak specyficznego gatunku literackiego, jakim są ewangelie.
Teologia
Teologię Ewangelii Mateuszowej można ująć w dwa obszerne tematy: chrystologię, czyli nauczanie o Jezusie jako Mesjaszu i Zbawicielu, oraz eklezjologię, czyli naukę o Kościele jako wspólnocie wiary założonej przez Jezusa. Gdybyśmy chcieli ocenić, który z tych dwu tematów miał w oczach Ewangelisty istotniejsze znaczenie, to niewątpliwie — choć może z lekkim zdziwieniem czytelników — musielibyśmy się skłonić ku eklezjologii. Od niej zatem zacznijmy.
Ewangelia wg św. Mateusza (II)
Datacja Ewangelii
Przedmiotem naszego dalszego zainteresowania jest zatem grecka wersja Ewangelii Mateuszowej, powstała w Antiochii Syryjskiej. Warto postawić pytanie, kiedy ją zredagowano? Na podstawie dość surowych wypowiedzi Jezusa przeciwko faryzeuszom, zawartych w Ewangelii, przypuszcza się, że czas jej ostatecznej redakcji przypada na drugą połowę lat osiemdziesiątych. Skąd taki wniosek? Ponieważ wzajemne animozje pomiędzy Synagogą a Kościołem doprowadziły ostatecznie na początku lat osiemdziesiątych do rozdziału między tymi wspólnotami. Odtąd już chrześcijanie pochodzenia żydowskiego nie mieli prawa modlić się wspólnie z wyznawcami judaizmu, gdyż zostali oficjalnie wyrzuceni z Synagogi decyzją Gamaliela II, a było to w roku 85. Ewangelia grecka Mateusza odzwierciedla te napięcia, uważa się więc, że czas jej ostatecznej redakcji przypada na lata 85-90.
Ewangelia wg św. Mateusza (I)
Zgodnie z nauczaniem Kościoła, opartym na wielowiekowej tradycji i świadectwach pisanych pierwszych jej teologów, kolejność powstawania Ewangelii była następująca: wg św. Mateusza, Marka, Łukasza i Jana. Chodzi o Ewangelie kanoniczne, czyli takie, które wspólnota wiary pierwotnego Kościoła pod wpływem natchnienia Bożego uznała za prawdziwie oddające nauczanie i życie Jezusa.
Badania literackie prowadzone nad tekstami ewangelicznymi zwłaszcza od XIX wieku, a także analiza języka, którym zostały napisane, oraz wzajemnych relacji pomiędzy nimi, doprowadziły wielu badaczy do wniosku, że spośród tych czterech Ewangelii pierwszą jest jednak Ewangelia wg św. Marka, a dopiero na jej bazie powstały Ewangelie wg św. Mateusza oraz — nieco później — wg św. Łukasza.
Adwent. Wprowadzenie biblijno-liturgiczne
Rok liturgiczny w życiu Kościoła rozpoczyna się okresem Adwentu. Termin “adwent” pochodzi z języka łacińskiego (adventus) i oznacza “nadejście, przyjście”. Chodzi o nadejście Chrystusa. Wyraźny jest zatem wymiar personalny naszego oczekiwania: czekamy na osobę, nie na wydarzenie (np. sąd ostateczny czy koniec świata). Przedmiotem oczekiwania Kościoła jest sam Bóg, który przychodzi do nas w swoim Synu.
Boże Narodzenie wg św. Mateusza (II)
Wizyta magów
Zasadniczo mówimy o trzech królach, ale Mateusz Ewangelista określa ich greckim terminem magoi, który oznacza kapłana, nie króla. Chodzi tu o kapłanów wywodzących się ze Starożytnego Wschodu, z terenów dawnej Mezopotamii, a obecnie — Iraku. Byli oni kształceni w sztukach ezoterycznych, m.in. w astrologii i interpretacji snów. Na podstawie wnikliwej obserwacji układu gwiazd oraz podzielanego przez starożytnych przekonania, iż każda nowa gwiazda na niebie jest znakiem nowych narodzin na ziemi, potrafili w jakiś sposób określić czas i miejsce narodzin „króla Judejczyków”.
Boże Narodzenie wg św. Mateusza (I)
Boże Narodzenie wg Mateusza (I)
Opis Bożego Narodzenia znajdujemy w Nowym Testamencie w dwu miejscach: w Ewangelii według św. Mateusza oraz w Ewangelii wg św. Łukasza. Obie te księgi zawierają we wstępnych rozdziałach krótkie, ale bardzo plastyczne obrazy związane z narodzinami Jezusa. Określane są one jako Ewangelie Dzieciństwa (Mt 1 — 2; Łk 1 — 2). Przedmiotem naszego zainteresowania będzie Mateuszowa wersja tego opisu.
"Podwójne" życie chrześcijanina wg J
Tematem wiodącym dzisiejszego spotkania biblijnego w ramach Klubu Inteligencji Katolickiej jest - nieco prowokacyjnie brzmiące - “podwójne” życie chrześcijanina na podstawie Ewangelii wg św. Jana. Chociaż tak sformułowany temat może początkowo nasuwać skojarzenia z podwójną moralnością, ale - zapewniam - daleki jest od tej kwestii.
Temat ten wpisuje się w hasło XXIX Dni Kultury Chrześcijańskiej, które brzmi: “W życiu najważniejsze jest ŻYCIE”. Pierwsza, spontanicznie pojawiająca się myśl po usłyszeniu tego hasła jest taka, iż brzmi to trochę jak “masło maślane”. Jednakże głębsze zastanowienie się nad nim uzmysławia nam, iż chodzi tu o coś bardzo istotnego: że w życiu ludzkim, pośród tysięcy różnych wartości, najważniejsze jest jednak samo życie. A może jeszcze głębiej: że w życiu doczesnym chrześcijanina najważniejszą sprawą jest zachować życie wieczne z Bogiem. O takim właśnie “podwójnym” życiu chrześcijanina w oparciu o teksty Ewangelii Janowej chciałbym parę słów dzisiaj powiedzieć.
Subskrybuj:
Posty (Atom)